Τα μικρά παιδιά αρρωσταίνουν συνεχώς. Ορισμένα μάλιστα «πιο συνεχώς» από κάποια άλλα. Πώς μπορείς να ενισχύσεις το ανοσοποιητικό τους; Γράφουμε εκ πείρας…
Αν είσαι μάνα παιδιού που αρρωσταίνει συνεχώς, που καταφέρνει να πάει μόλις 2 –max 3 μέρες– στο σχολείο, που έχει πιει όλα τα πιθανά σχήματα αντιβίωσης και έχει δοκιμάσει όλα τα εισπνεόμενα, αλλά το μπαράζ των ιώσεων δεν σταματά, διαβάζεις το σωστό άρθρο.
Διότι αυτό το άρθρο γράφεται από παθούσα μάνα, που έχει ζήσει την υπέροχη αυτή εμπειρία, έχει περάσει μέρες και νύχτες στο νοσοκομείο και έχει φτάσει μέχρι το τμήμα Ανοσολογίας του Παίδων για να διαπιστώσει τι, τελικά, συμβαίνει και το παιδί αρρωσταίνει συνέχεια. Μήπως έχει κάποιο πρόβλημα το ανοσοποιητικό του;
Πολύ συνοπτικά να πούμε ότι πράγματι υπάρχουν παιδιά που αρρωσταίνουν πολύ περισσότερο από κάποια άλλα, χωρίς αυτό να σημαίνει απολύτως τίποτε για την υγεία τους, εκτός από το ότι ταλαιπωρούνται πιο πολύ.
Συνήθως τα πρώτα 2-3 χρόνια που το παιδί πάει στο σχολείο, αρρωσταίνει πολύ συχνά και αυτό θεωρείται φυσιολογικό. Δηλαδή, κολλάει τη μία ίωση μετά την άλλη. Όταν μάλιστα, λόγω των συνθηκών και των αυξημένων απαιτήσεων της καθημερινότητας, τα παιδιά επιστρέφουν στο σχολείο χωρίς να έχουν αναρρώσει πλήρως –δηλαδή χωρίς να έχει σταματήσει η μύξα και ο βήχας– ευκολότερα κολλάνε την επόμενη ίωση, καθώς το ανοσοποιητικό τους είναι εξασθενημένο.
Πότε να ανησυχήσεις
Τι θα σε κάνει να ανησυχήσεις και να αναζητήσεις εξειδικευμένο στο ανοσιακό σύστημα παιδίατρο; Σύμφωνα με τη Μαρία Κανάριου, Διευθύντρια ΕΣΥ, παιδίατρο-ανοσολόγο στο νοσοκομείο Παίδων Αγία Σοφία, τα παρακάτω είναι ενδείξεις σοβαρότερου προβλήματος:
- περισσότερες από 4 ωτίτιδες τον χρόνο
- περισσότερες από 2 ιγμορίτιδες μέσα σε έναν χρόνο
- περισσότεροι από 2 μήνες αγωγή με αντιβίωση χωρίς αναμενόμενο αποτέλεσμα
- περισσότερες από 2 πνευμονίες μέσα σε έναν χρόνο
- περισσότερες από 2 λοιμώξεις οργάνων ή σηψαιμία
- ανεπαρκής πρόσληψη βάρους ή ελλιπής σωματική ανάπτυξη
- υποτροπιάζοντα αποστήματα δέρματος, μυών και σπλαχνών ή επίμονες στοματίτιδες ή δερματικές λοιμώξεις
- ανάγκη ενδοφλέβιας αγωγής για την αντιμετώπιση λοιμώξεων
- οικογενειακό ιστορικό ανοσοανεπάρκειας
Οι περισσότεροι καταλαβαίνουμε ότι τα παραπάνω είναι μάλλον σπάνια. Τα παιδιά ταλαιπωρούνται από κρυολογήματα, γρίπες, ωτίτιδες, βρογχίτιδες, γαστρεντερίτιδες που εμφανίζονται διαδοχικά, αλλά ευτυχώς αναρρώνουν από αυτά.
Τα βασικά όπλα για γερό ανοσοποιητικό στα παιδιά
Υπάρχουν ορισμένα μυστικά που βοηθούν τα παιδιά να χτίσουν πιο δυνατό ανοσοποιητικό, αλλά θα πρέπει να σε προειδοποιήσω ότι το αποτέλεσμα δεν θα φανεί άμεσα. Μπορεί δηλαδή εσύ να δίνεις στο παιδί σου φρούτα και λαχανικά και να εξακολουθεί να αρρωσταίνει 2 φορές τον μήνα και της φίλης σου ο γιος που τρώει κυρίως σοκολάτες και κρουασάν να δείχνει γερός σαν βράχος. Όλα αυτά μέχρι τις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Μετά, οι καλές συνήθειες θα αποδώσουν.
Σωστή διατροφή
Περιλαμβάνει φρούτα, λαχανικά, ω-3 λιπαρά οξέα (δηλαδή λιπαρά ψάρια), ελαιόλαδο, πολύ νερό, γιαούρτι ή κεφίρ, γαλακτοκομικά, βιταμίνη C (μπρόκολο, πορτοκάλια, πιπεριές) και σχεδόν καθόλου έτοιμα σνακ, πίτες, κρουασάν, γλυκά και χυμούς του εμπορίου.
Καλός ύπνος
Ο καλός ύπνος των παιδιών ισοδυναμεί με 11-13 ώρες για τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας και 10 ώρες για τα παιδιά του δημοτικού. Πολύ σημαντική όμως είναι η ώρα που τα παιδιά θα πέσουν για ύπνο. Όσο πιο νωρίς, τόσο το καλύτερο για την υγεία τους.
Καθαρά χέρια
Δύσκολο για τα παιδιά, αλλά όχι ακατόρθωτο. Τα μαθαίνεις να πλένουν χέρια μόλις γυρίζουν στο σπίτι, πριν από κάθε γεύμα και μετά την τουαλέτα –τα σύγχρονα παιδιά έχουν εκπαιδευτεί λόγω Covid-19, θα τους φανεί παιχνιδάκι– και να μην αγγίζουν πρόσωπο (μύτη, μάτια, στόμα).
Παιχνίδι στο χώμα
Προσοχή όμως στην υπερβολική αποστείρωση, διότι μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι το μη αποστειρωμένο περιβάλλον και η επαφή με ορισμένα μικρόβια ενεργοποιούν τη σωστή άμυνα του οργανισμού. Μάλιστα, τα παιδιά που ζουν στην ύπαιθρο και που λερώνονται περισσότερο με χώμα, βρέθηκε ότι εμφανίζουν λιγότερες αλλεργίες και άσθμα σε σύγκριση με τα παιδιά που ζουν στην πόλη.
Το έδαφος διαθέτει το δικό του μικροβίωμα με μεγάλη μικροβιακή ποικιλομορφία, η οποία ενισχύει το πεπτικό, το ανοσοποιητικό και το νευρικό σύστημα των παιδιών. Άφησε το παιδί να καθίσει στο έδαφος για 10 λεπτά την ημέρα…
Σωματική δραστηριότητα
Είναι γεγονός πως τα παιδιά που αθλούνται τείνουν να αρρωσταίνουν λιγότερο. Βάλε από νωρίς τη σωματική δραστηριότητα στην καθημερινότητα του παιδιού. Μπορεί να είναι ο καθημερινός περίπατος και η παιδική χαρά τα πρώτα χρόνια και κάποιο σπορ τα επόμενα.
Έκθεση στον ήλιο
Δεν εννοούμε αλλόγιστη, ούτε χωρίς αντηλιακό τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες. Οι χειμωνιάτικες βόλτες όμως, κατά τις οποίες το παιδί το βλέπει ο ήλιος για 20 λεπτά βοηθούν σημαντικά στον σχηματισμό της βιταμίνης D που με τη σειρά της ενισχύει το ανοσοποιητικό.
Καλή ανάρρωση
Αυτά τα πρώτα χρόνια που τα παιδιά αρρωσταίνουν συνεχώς, κατά τα οποία το ανοσοποιητικό σύστημα μαθαίνει να αντιδρά, αποκτά αντισώματα και εκπαιδεύεται στην αντιμετώπιση των ιώσεων, είναι σημαντικό να του δίνουμε χρόνο. Η ανάρρωση ανάμεσα στις ιώσεις είναι απαραίτητη και βρίσκεται στον αντίποδα της αλλόγιστης και υπερβολικής χρήσης αντιβιοτικών και φαρμάκων. Συνήθως το σώμα χρειάζεται χρόνο για να αυτοθεραπευτεί. Τα φάρμακα βοηθούν μεν, αλλά δεν είναι εκείνα που χτίζουν ένα γερό αμυντικό σύστημα.
Βοηθούν τα συμπληρώματα διατροφής;
Οι απόψεις διίστανται. Η παιδίατρός μου –και οι περισσότεροι συνάδελφοί της– θεωρούν ότι δεν βοηθούν και ότι μια ισορροπημένη διατροφή αρκεί. Από προσωπική εμπειρία και μόνο, πιστεύω το αντίθετο. Φυσικά δεν μετατρέπουν το παιδί σε κάτι άλλο από αυτό που είναι, αλλά μπορεί να το βοηθήσουν να ξεπεράσει πιο γρήγορα και πιο ελαφριά ένα κρυολόγημα, να μην εκδηλώσει κάποιο, αν το προλάβεις στην αρχή, και να κερδίσει λίγες μέρες προτού «κυλήσει» στην επόμενη ίωση.
Συνήθως οι μεμονωμένες βιταμίνες και τα μεταλλικά στοιχεία, όπως η C, τα ω-3 λιπαρά οξέα, ο ψευδάργυρος και ο σίδηρος, είναι πιο αποτελεσματικές από τα σκευάσματα των πολυβιταμινών. Μια συζήτηση με τον παιδίατρο και οι αιμοτολογικές εξετάσεις που θα υποδείξει, θα σε κατευθύνουν για το τι να διαλέξεις.
Βοηθάει η μάσκα;
Η συνεχής χρήση μάσκας δεν βοηθάει μακροπρόθεσμα, διότι το αμυντικό σύστημα πρέπει να εκτίθεται σε ιούς, ώστε να εκπαιδεύεται. Ωστόσο σε περιόδους έξαρσης πολλών ιώσεων, όταν το παιδί βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο μαζί με άλλα παιδιά η μάσκα συμβάλλει στην προστασία του, κυρίως επειδή περιορίζει το ιικό φορτίο, πράγμα που σημαίνει ότι το παιδί δεν θα αρρωστήσει διαδοχικά από όλες τις ιώσεις, ούτε πολύ βαριά, μας είπε ο παιδίατρος Μανούσος Χαιρέτης. Η μάσκα επιτρέπει δηλαδή μια σταδιακή και περιορισμένη έκθεση στους ιούς, αλλά δεν συστήνεται για συστηματική και μακροχρόνια χρήση.
